Het kiezen van een leesmethode of werkwijze

Er is veel onderzoek gedaan m.b.t. het technisch lezen en het begrijpend lezen. Bij het kiezen van een nieuwe leesmethode of werkwijze is het belangrijk om het een en ander hierover te weten. Hieronder zijn enkele wetenswaardigheden opgesomd:

• Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat kinderen rond hun 9e jaar nauwkeurig, vlot en met begrip zouden moeten kunnen lezen. Na het 9e jaar is de gevoelige periode blijkbaar over en zijn de effecten van remediëring beperkt. Kijk dus of de methode nastreeft, dat ook de leerling met leesproblemen de einddoelen voor het technisch lezen haalt als hij rond deze leeftijd zit (of leerjaar vijf).
• De leerkracht telt echt mee! Een goede methode is belangrijk, maar nog belangrijker is de leerkracht die met de methode werkt. Risicoleerlingen die twee jaar lang door zeer goede leerkrachten werden begeleid, werden succesvolle lezers. Leerkrachten die hun methode niet op de juiste manier gebruiken hebben vaak meer probleemlezers.
• Goede, effectieve leesscholen onderscheiden zich vooral door duidelijk toetsbare doelen en hoge verwachtingen over de mogelijkheden van de leerlingen. Ze werken pro-actief en voelen zich verantwoordelijk voor èn de leerling-resultaten èn het welzijn van de leerlingen.
• Het is van belang om het leesproces van leerlingen met leesproblemen te versnellen en niet te vertragen. Het is beter om extra instructietijd en extra oefentijd voor de leerling te creëren. Vroegtijdige signalering van leerlingen met speciale leerbehoeften is belangrijk. Vroegtijdig ingrijpen leidt tot betere leesresultaten. Snelle aangepaste begeleiding en gerichte instructie voor de leerlingen met speciale leerbehoeften is nodig.
• Oefening baart kunst. Het is logisch dat de aanpak waarbij leerlingen de gelegenheid hebben zo veel mogelijk te lezen ook het meeste rendement oplevert. Het vrij lezen is dus heel erg belangrijk. Bovendien vergroot dit het leesplezier. Aanvullend kunnen leerlingen met speciale leerbehoeften een uur per week extra instructie en oefentijd krijgen.
• Uit onderzoek blijkt dat begrijpend luisteren bij de kleuters een goede voorbereiding is voor begrijpend lezen (in leerjaar 3 en 4). De leerlingen leren begrijpend luisteren onder andere door herhaald en interactief voorgelezen te worden en door het werken met de verteltafel.
• Vaak wordt onderscheid gemaakt tussen begrijpend lezen en studerend lezen. Bij begrijpend lezen gaat het om leesbegrip, bij studerend lezen gaat om het om het gebruik maken van de informatie die de tekst biedt, voor een presentatie of voor een werkstuk.
• Leg altijd, ook wanneer de methode dat niet doet, een relatie tussen de aangeleerde vaardigheden en de werkelijkheid. Laat de geleerde vaardigheden toepassen bij de overige activiteiten zoals wereldoriëntatie.